De Nederlandse arbeidersbeweging tot 1918 > De Nederlandse arbeidersbeweging tot 1918
Deze collectie is heel divers. U vindt hier bijna 1800 foto’s, 3514 prenten, 205 affiches, 170 vlaggen en vaandels en honderd andere items, zoals schilderijen, speldjes en historische objecten. Ook zijn er 182 brochures met in totaal 6000 pagina’s tekst. Alles is afkomstig uit de verzamelingen van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam. Dit is een van de grootste documentatie- en onderzoekscentra voor sociale geschiedenis ter wereld.
In beeld en tekst komt de georganiseerde arbeidersbeweging aan bod: de vakbeweging, de coöperaties en de politieke partijen en groeperingen, te beginnen met de Sociaal-Democratische Bond van 1881. Ook is er veel materiaal van de talrijke comités en verenigingen. Denk aan armen- en werklozenzorg, ethiek en vrijdenkerij, drankbestrijding en antimilitarisme.
Het materiaal
De foto’s tonen de bijeenkomsten en optochten van politieke partijen en organisaties, zoals de grote betogingen op 1 mei en de demonstraties voor algemeen kiesrecht. Verder zijn er talrijke portretten van voormannen en -vrouwen.
De prenten komen uit tijdschriften als De Notenkraker en De Amsterdammer en zijn gemaakt door destijds beroemde tekenaars als Albert Hahn, Johan Braakensiek en Louis Raemaekers. Ze tekenden vaak over dezelfde gebeurtenissen, maar gaven er heel verschillende visies op.
De affiches lopen uiteen van tekstbiljetten tot prachtige steendrukken en van oproepen voor vergaderingen tot de eerste geïllustreerde verkiezingsaffiches uit 1913.
Vaandels waren de trots van elke vakbond. Ze werden gemaakt van zwaar fluweel, versierd met spreuken en symbolen en meegedragen in optochten.
De teksten zijn afkomstig uit brochures. Die vormden hét middel om standpunten uit te dragen en binnen de beweging felle debatten over tactiek te voeren. De belangrijkste schrijvers, organisaties en onderwerpen uit de periode zijn vertegenwoordigd.
Ten slotte zijn twee verslagen van parlementaire enquêtes opgenomen: het onderzoek naar de arbeidsomstandigheden in fabrieken en werkplaatsen uit 1874 en die naar het spoorwegpersoneel uit 1903.
