Deze website maakt gebruik van cookies voor het optimaliseren van de gebruikservaring.
functionele cookies
Functionele cookies zijn noodzakelijk om de goede werking van deze website te garanderen.
analytische cookies
Cookies van Google Analytics en Hotjar worden door deze website gebruikt voor het anoniem analyseren van het gebruik van de website.
tracking
Deze website maakt optioneel gebruik van de zogenaamde Facebookpixel (tracking cookie) om advertenties te plaatsen die voor jou interessant kunnen zijn. Meer informatie over de privacy-aspecten hiervan is te vinden op Facebook
De oorlog in tekeningen van Mohammad Toha Adimijojo
In 1948 valt het Nederlandse leger de hoofdstad van de Republiek Indonesië aan. Tijdens de tweede ‘politionele actie’ tekent de elfjarige Mohammad de inname van Jogjakarta op het eiland Java.
De tekenleraar van Mohammad Toha Adimijojo stuurt hem en zijn klasgenoten erop uit om vast te leggen wat ze waarnemen in de straten van Jogjakarta. Zo is Mohammad getuige van de gevechten. Hij ziet met eigen ogen hoe Nederlandse militairen dood en verderf zaaien. ’s Avonds levert hij de tekeningen in bij zijn leraar.
Sigarettendoos
Mohammad: “Ik verkocht iedere dag sigaretten op straat om mijn moeder te helpen. Maar binnenin de sigarettendoos zaten mijn tekenspullen. Met potlood en waterverf, op hele kleine papiertjes, zodat de militairen niets zouden ontdekken.”
(Klik voor volledige afbeelding) 'Een chaotische situatie'
Zestig tekeningen
In vier dagen tijd maakt Mohammad wel zestig tekeningen. Hij tekent de Nederlandse vliegtuigen boven Jogjakarta, de bombardementen door Nederlandse bommenwerpers, een jachtvliegtuig dat het fort in het centrum van de stad aanvalt. Hij tekent hoe ter hoogte van het Maguwa-vliegveld parachutisten landen tussen de bomen.
Gevaarlijk
Ook maakt hij een tekening van soldaten die de lokale bevolking inzetten als menselijk schild. Zowel de Nederlanders als de Indonesiërs maken zich hier schuldig aan. Er zijn overal explosies. Op straat liggen overal doden en gewonde mensen. Hij tekent ze. Mohammad: “De gevechten zijn gevaarlijk om te tekenen, daarom heb ik dat niet vaak gedaan.”
(Klik voor volledige afbeelding) 'Slachtoffers van Nederlandse troepen op weg naar Jogjakarta'
Hij tekent de huiszoeking bij hem thuis als ze denken dat zijn broer vrijheidsstrijder is. Ook tekent hij het Nederlandse militaire konvooi dat president Soekarno, vice-president Mohammad Hatta, Sutan Sjahrir en de minister van Buitenlandse Zaken Agus Salim als gevangenen meeneemt.
‘Politionele acties’
De benaming ‘politionele acties’ verwijst naar twee, enkele weken durende, aanvalsoperaties door Nederlandse strijdkrachten tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. Ze vinden plaats op Java en Sumatra van 21 juli tot 5 augustus 1947 (eerste actie: ‘Operatie Product’) en van 19 december 1948 tot 5 januari 1949 (tweede actie: ‘Operatie Kraai’). De oorlogshandelingen duurden tot het staakt-het-vuren in de nacht van 10 op 11 augustus 1949.
