Migranten > De rol van de fotografen

 

Bertien van Manen, Turkse werkneemster van een stomerij, Hoorn (1977)

Herbert Behrens maakte halverwege de jaren zestig opnamen van hulpverlening aan arbeidsmigranten. Deze staan in schril contrast met de latere beelden van slechte woonomstandigheden, rellen en demonstraties. Robert de Hartogh, Bertien van Manen en Maria Toby hadden veel oog voor de huisvesting van de nieuwkomers. Maria Toby fotografeerde Turken, Marokkanen, Surinamers en Chinezen in haar woonomgeving in het Rotterdamse Oude Noorden in de periode 1976-1980. Haar werk wordt getypeerd door de vele foto's van het straatleven en spelende kinderen.

Media
Het vroegst bekende fotografisch geïllustreerde boek over gastarbeid in Noordwest Europa is A Seventh Man met tekst van John Berger en foto's van Jean Mohr (Harmondsworth 1975). In Nederland volgden het Kijkboek over gastarbeid (z.p. 1977) van Robert de Hartogh en Bertien van Manen's Vrouwen te gast  (Amsterdam 1979). Beide boeken zijn belangrijke voorbeelden van de inzet van media bij de voorlichting over migranten. In het Kijkboek over gastarbeid werden naast foto's van Robert de Hartogh zelf ook beelden gepubliceerd van andere fotografen zoals Lex de Herder, Bertien van Manen, Peter Martens en Koen Wessing. Uit de begeleidende tekst spreekt vooral de motivatie om begrip voor de ‘gastarbeiders' te tonen, want ‘uit onbegrip wordt haat geboren'.

Belangenorganisaties
Robert de Hartogh fotografeerde vanaf 1975 ruim drie decennia lang het leven van migranten in Rotterdam. Hij volgde in opdracht van belangenorganisaties vooral Hindoestanen, Marokkanen en Turken tijdens hun werk, feesten, thuis, op school en in de moskee. Zijn foto's verschenen in talloze publicaties van deze organisaties en het Museum voor Volkenkunde (nu Wereldmuseum) in Rotterdam. Ook de geïllustreerde pers besteedde in deze periode regelmatig aandacht aan dit onderwerp. Onder titels als ‘Onze nieuwe buren' (1978) en ‘De ongenode gasten van de bisschop' (1979) verschenen foto's van De Hartogh in Nieuwe Revu. Dankzij dit soort publicaties maakte een breed publiek kennis met de problematiek van vluchtelingen en arbeidsmigranten.

Voorbeelden uit deze collectie Migranten

Bekijk alle afbeeldingen uit deze collectie