Het verloren oerbos

Als je op een kaart uit de negentiende eeuw kijkt dan zie je vlak onder Apeldoorn een oerbos, ook wel Het Beekbergerwoud. Een moerasachtig gebied, dat lastig te begaan was. Vanwege de onaangetaste natuur was het een geliefde plek bij plantkundigen. Het bos heeft in 1869 plaatsgemaakt voor landbouw, om arme bewoners een beter bestaan te bieden. Het zorgde voor werk en voedsel. Hoe zag dit oerbos eruit? En hoe werd het gebruikt?

Hoe zag het oerbos eruit?
Het drassige natte moerasbos was moeilijk te betreden, daar er het grootste gedeelte van het jaar tot tachtig centimeter water stond. Alleen tijdens strenge winters konden mensen uit de omgeving het bos in om hout te halen. En soms bij hele droge zomers dreven boeren hun koeien het bos in voor verkoeling.

Het woud bestond uit elzen, essen en wilgen. In de hogere delen groeiden ook eiken. Het moerasbos, omringd door enorme heidevelden, kende een grote diversiteit aan bomen, struiken en vogels. Plantkundigen trokken er graag naar toe om de rijkdom te zien en te beschrijven.

In augustus 1869 hingen overal aanplakbiljetten met de tekst: ‘BELANGRIJKE VERKOOPING van het EEUWEN OUDE ELZENWOUD te BEEKBERGEN’. Niet veel later vond de verkoop plaats in het koffiehuis de Harmonie te Arnhem. De koper was Barend van Spreekens uit Velp en hij betaalde 111.005 gulden.

Hij wilde de bomen kappen en verkopen en de grond bewerken voor landbouw. Daarom vroeg hij medewerking van bewoners uit de buurt. Het project verschafte aan veel arbeiders werk. Sommigen woonden in hutjes in de buurt. Een kleine honderd man hebben aan het project gewerkt. Afbeelding plaggenhut.

Laatste oerboom 150 jaar geleden gekapt
Op 1 november 1869 begon de ‘sloop’ van Het Woud. Sloten werden gegraven om het overtollige water naar de IJssel af te voeren. De bomen werden gerooid. Op 10 juni 1871, anderhalf jaar later, werd de laatste boom gekapt. Het Woud was niet meer. Het natte, reliëfrijke bos was hardhandig veranderd in strakke graslanden.

In 1871 begon de bouw van de boerderij en de stallen in Engelse landschapsstijl aan de Woudweg. De kenmerkende gebouwen staan er tegenwoordig nog, bijvoorbeeld bij Tuincentrum de Woudhof.