Vrijpartijen in de molens

Soms ontstonden er kortstondige relaties op de werkvloer, dan weer was er sprake van buitenechtelijke vrijpartijen. Of men ging zich te buiten aan ongewenste intimiteiten, al had niemand toen van dat begrip gehoord. Bij ongewenste zwangerschappen werd soms de notaris ingeschakeld om de aanstaande vader tot trouwen te dwingen. Lees hieronder het verhaal van de 19-jarige Antje Ariaans.

Notaris Hendrick Keet hoorde in 1712 het verhaal van de 19-jarige Antje Ariaans uit Zaandam, werkzaam in De Wever in Krommenie. Zij beweerde dat ze een kortstondige affaire had gehad met Pieter Tolk. Haar drie vriendinnen, eveneens werkzaam in de molen, beaamden dit. De korte maar intieme relatie bleef niet zonder gevolgen. Antje was moeder geworden. Het was destijds de gewoonte dat een vroedvrouw tijdens de bevalling van een ongehuwde moeder de naam van de vader probeerde los te peuteren. Dat ging tussen de weeën door en Antje had in barensnood bekend alleen met Pieter Tolk ‘vleselijke conversatie’ te hebben gehad.

De bewijslast leek helemaal rond, want ook Pieter had, trots op zijn nieuwe verovering, tegen de drie vriendinnen toegegeven dat hij tijdens de Zaandammer kermis de nacht met Antje had doorgebracht. Toch kreeg het verhaal geen gelukkig einde. Het kind van Antje kwam kort na de geboorte te overlijden en Pieter bleek allesbehalve een heer. Ondanks de belastende verklaringen van Antje en haar vriendinnen weigerde hij met haar te trouwen.