Aankomstverhalen

“Er is heel veel pijn en verdriet,” zegt Max. “Er is heel veel niet goed gegaan.” De Molukkers dachten dat ze tijdelijk in Nederland waren. De koffer stond altijd klaar voor vertrek terug naar de Molukken. Dat bleek niet zo te zijn. “In plaats dat we vrijheid kregen, werden we geïsoleerd en mochten we niets doen. Toen mijn eerste kleindochter werd geboren, voelde ik me voor het eerst thuis. De weg terug naar de Molukken is afgesloten. Mijn toekomst is nu hier.” 

Rob Kopijn: 30 dagen op zee

Ook zijn er kinderen die naar Nederland vertrokken om in het Nederlands vervolgonderwijs te kunnen blijven volgen, zoals Rob Kopijn en zijn zus Jane. Op 5 maart 1953, reizen Rob (13) en Jane (15) met het schip Johan van Oldenbarnevelt naar Nederland, begeleid door tante Door en Oom Bart. Rob Kopijn beschrijft zijn ‘30 dagen op zee’: de hele reis van zijn woonplaats Pladju op Sumatra naar Djakarta tot en met de bootreis naar Nederland. 

“Vaarwel mijn lieflijk Indië”

“‘Jullie komen niet meer terug’. De stem van onze vader klonk onverbiddelijk. ‘Jullie blijven bij oom Max en tante Riet in Amsterdam.’ ‘Maar wij komen jullie gauw achterna’, suste onze moeder,” schrijft Rob in zijn verslag over het heftige vertrek. Ook de aankomst in Nederland viel niet mee: “De begroeting verliep minder hartelijk dan wij verwacht hadden. We waren op de plaats van bestemming. En zouden er nooit meer weggaan.”

Het verhaal van Irene Tjio

Ook Irene Tjio vertrekt als kind naar Nederland. De ouders van Irene besluiten te scheiden uit veiligheidsoverwegingen. Dit ontdekt ze tientallen jaren later pas als ze een brief van haar vader aan haar moeder leest. “De situatie voor de Nederlanders in Indonesië werd midden jaren vijftig steeds slechter en gevaarlijker,” vertelt Irene. Haar ouders hebben een Chinese en Indische achtergrond. “Mijn moeder was echter erg blank. Witte en lichtgetinte mensen waren toen gemakkelijk doelwit van gewelddadigheden.” 

Met haar moeder en zusjes gaat Irene in 1955, drie jaar oud, wonen bij oma in Nederland. Vader blijft achter in Indonesië. “Het besluit van mijn ouders is van grote invloed geweest op hun leven. Bij ons vertrek wisten ze niet dat ze elkaar pas in 1979 weer zouden zien. Ik denk dat zij, voor de toekomst van hun kinderen, een groot offer hebben gebracht.”

Meer reis- en aankomstverhalen