Vogels in de wetenschap

Geïllustreerde publicaties
Slimme natuurliefhebbers spelen in op de nieuwe behoefte aan kennis. De Duitse Christiaan Sepp en zijn zoon geven natuurboeken uit. Samen gaan ze op zoek naar meer experts die over Nederlandse dieren kunnen schrijven. Ze komen in contact met predikant Cornelis Nozeman, die onder andere vogels bestudeert.

Het boek ‘Nederlandsche vogelen’ wordt een gigantisch, duur project dat 59 jaar duurt (1770-1829). Uiteindelijk worden er vijf delen uitgebracht, die bijna alle vogels in Noord- en Zuid-Holland zoveel mogelijk op ware grootte vastleggen. Deze beroemde boeken zijn helemaal gedigitaliseerd door de KB, de nationale bibliotheek.

Bijzondere verzamelingen
Er ontstaan ook genootschappen die kennis over de natuur delen. Eén daarvan is Koninklijk Zoölogisch Genootschap 'Natura Artis Magistra'. Het genootschap richt een dierentuin, museum en een bibliotheek op.

Uit de boeken en platen die in de negentiende eeuw verzameld zijn ontstaat nog een belangrijk overzichtswerk: de Iconographia Zoologica. Deze ‘papieren databank’ van het dierenrijk bevat onder andere veel afbeeldingen en beschrijvingen van (toen bekende) vogels.

‘Naer ’t leeven’
De studie van vogels vond niet alleen buiten in de natuur plaats. Ze werden ook nagetekend van vogels die, soms speciaal voor deze gelegenheid, zijn opgezet. Daarnaast was de studie van vogeleieren heel belangrijk.

Deze opgezette vogels en eitjes zijn nog steeds in erfgoedcollecties te vinden. Zo kan je in de Naturalis BioPortal oude en nieuwe informatie vinden over de huismus, maar ook een unieke collectie van uitgestorven vogels.