Schiphol: van grasweide tot vliegveld van wereldformaat

Boer Knibbe verkocht zijn land aan de overheid
Boer Knibbe zou zich achter de oren hebben gekrabd als hij had geweten hoe zijn land er een eeuw later bij zou liggen. In 1916 verkocht hij twee percelen van ongeveer twaalf hectare in de noordoosthoek van de Haarlemmermeerpolder aan de Nederlandse overheid. De percelen lagen aan de voet van het Fort bij Schiphol.

Polder met strategische ligging
Het leger koos tijdens de Eerste Wereldoorlog deze polder, dat vier meter onder zeeniveau lag, vanwege de strategisch gunstige ligging. Het bevond zich namelijk binnen de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. Door deze ligging was het een geschikte plaats voor een basis van de ‘Luchtvaartafdeeling der Koninklijke Landmacht’.

Dit betekende voor het personeel van de luchthaven wel afzien in de eerste jaren. Het terrein was moeilijk bereikbaar, omdat er nog geen wegennet was aangelegd. Het personeel woonde in door stallantaarns verlichte barakken en moest zich wassen met het water uit de Ringvaart.

Commerciële groeispurt
Het vliegveld maakte in de jaren daarna een flinke groeispurt. In 1919 werd de ‘Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en Koloniën’ opgericht, ook wel de ‘KLM’. Op 17 mei 1920 landde de eerste commerciële vlucht vanuit Londen op Schiphol. Aan boord waren twee passagiers, journalisten van The Times en zakken post.

In de jaren twintig van de vorige eeuw gingen al snel meer dan tien passagiers per dag de lucht in. Het aantal groeide tot de Tweede Wereldoorlog door naar een paar honderd per dag. Deze groei dwong tot een verbetering van de verbindingen, vooral met Amsterdam. In 1935 werd een nieuwe autoweg aangelegd en een spoorweg kwam pas in 1978.

Economie in strijd met milieubeweging
In 1938 werd gesproken over het verplaatsen van het vliegveld naar het hart van de Randstad, maar na massale protesten van bewoners uit Amsterdam en Haarlemmermeer ging dat niet door. Er waren economische belangen, zoals werkgelegenheid, waar mensen uit de omgeving van afhankelijk waren. De luchthaven werd in de Tweede Wereldoorlog platgebombardeerd, maar daarna razendsnel weer opgebouwd. Uitbreiding van de luchthaven was al snel nodig door de grote toestroom van passagiers. 

De groei van Schiphol zou in de decennia daarna  vaker onderwerp van discussie zijn. Voor bewoners uit de omgeving biedt de luchthaven aan de ene kant werkgelegenheid, maar aan de andere kant is het een last voor het milieu. Milieubewegingen plantten eind jaren negentig het Bulderbos om de aanleg van de nieuwe Polderbaan te dwarsbomen. Dit was tevergeefs, want de baan werd alsnog aangelegd.

Eerste vliegveld met bibliotheek
Schiphol is het eerste vliegveld ter wereld met een eigen bibliotheek. Sinds augustus 2010 kunnen reizigers op Schiphol boeken lezen in bijna dertig talen, muziek luisteren, films bekijken en downloaden. De bibliotheek is te vinden op de eveneens nieuwe Holland Boulevard, gelegen achter de paspoortcontrole.