Geschiedenis van het kookboek

Kookboeken uit de zestiende eeuw zien er heel anders uit dan huidige kookboeken. Zo was er in het oudste Nederlandse kookboek uit 1514 nog geen indeling naar soorten gerechten. Recepten voor saus zijn daarom op drie verschillende plekken in het boek te vinden. En er wordt niet of slechts globaal omschreven hoeveel er van elk ingrediënt nodig is. Dit moest de kok naar eigen inzicht bepalen.

Ingrediënten alleen voor rijken
Aanvankelijk waren kookboeken bestemd voor mensen met veel geld of voor het koken bij bijzondere gelegenheden, zoals een huwelijk. In de kookboeken kun je lezen hoe je bijvoorbeeld gevulde kalkoen, oestersoep en pistachenotentaart bereidt. Veel ingrediënten die worden genoemd, zoals vlees, wild en specerijen waren erg duur.

Kookboeken voor de burger
Vanaf de 18e eeuw werden kookboeken geschreven door voorname dames als instructie voor keukenmeiden. Deze boeken waren bestemd voor de gegoede burgerij en daarom iets minder exclusief dan de oudere kookboeken. Nog weer later kwamen er kookboeken voor de kleine middenstand. In deze boeken stonden recepten om zuinig en goedkoop te koken, zoals zuurkool, erwtensoep en, speciaal voor kinderen, rijst met krenten.

Geschiedenis van het kookboek

Beluister de podcast De Smaak van Nederland

Verwante verhalen

Bier was gezonder dan water

Vrouwen en vegetarisme

Van oliekoek tot oliebol

Ik vertel dit verhaal door

In samenwerking met:

Koninklijke Bibliotheek