Apotheker door de eeuwen heen

Borreltje tegen verkoudheid
Elke drogist had vroeger eigen specialiteiten. Zo voerde Jean Baptiste Elsen zelf experimenten uit met kruiden die een helende werking hebben. Hij verbouwde ze op zijn landgoed buiten de stad en droogde ze op de zolder van het winkelpand. In een receptenboekje hield Jean Baptiste Elsen zijn kennis bij.

Zo maakte hij ‘Elsenbitter’, een kruidendrank bedoeld als medicijn tegen onder meer verkoudheid. Diverse ingrediënten moesten lange tijd trekken in bijna pure alcohol, waarna deze werd gedestilleerd tot een sterkte van 65%. Een pittig opkikkertje, dus! Eigenlijk was het een soort oranjebitter: in Elsens recept ging naast kardemom, kaneel en sandelhout een grote hoeveelheid bittere en gewone sinaasappelschillen. Verder bevat het boekje zalven en andere smeersels, zoals basilicumzalf tegen zwellingen en groene balsem tegen builen.

Recept tegen schurft
Scabiës, ofwel schurft, is een besmettelijke huidziekte en komt tegenwoordig nog voor. Kleine mijten nestelen zich op de huid en veroorzaken heftige jeuk en uitslag. In de 19de eeuw leden er veel mensen aan. Ook hier had Elsen een recept voor. Het mengsel bestond uit zwavelbloem, peper, laurierbes, salie, krijt en azijn. Voor het slapen gaan moest men dit aanbrengen op de pols, handen en knieholtes. Daarna diende het opgewarmd te worden en opgesnoven via de neus. 

Apotheek Smagghe in Breda
Na het overlijden van Elsen in 1826 nam zijn vrouw de zaak over, samen met haar zoon uit een eerder huwelijk. In 1864 verkocht die zoon de drogisterij aan zijn zwager Gustave Smagghe. Onder de oude naam ‘van Elsen’ breidde Gustave de winkel uit met een groothandel in chemicaliën en zuren. 

Richard Smagghe volgde in 1886 zijn vader Gustave op in drogisterij Elsen. Als eerste officiële apotheker van de familie, want in 1865 werd de titel apotheker beschermd. Alleen iemand met de juiste opleiding mocht zich zo noemen en medicijnen op doktersvoorschrift bereiden. Richard Smagghe breidde de winkel onder eigen naam uit met een farmaceutische groothandel en een handel in laboratoriumbenodigdheden. 

Zijn ambities leidden ertoe dat de winkel een bedrijf werd dat nog lang zou bestaan. Uiteindelijk hield in 1968 de laatste opvolger ermee op. In Breda staat de winkel nog steeds bekend als ‘apotheek Smagghe’.