Cookies

Deze website maakt gebruik van cookies voor het optimaliseren van de gebruikservaring.

  • functionele cookies

    Functionele cookies zijn noodzakelijk om de goede werking van deze website te garanderen. 

  • analytische cookies

    Cookies van Google Analytics en Hotjar worden door deze website gebruikt voor het anoniem analyseren van het gebruik van de website. 

  • tracking

    Deze website maakt optioneel gebruik van de zogenaamde Facebookpixel (tracking cookie) om advertenties te plaatsen die voor jou interessant kunnen zijn. Meer informatie over de privacy-aspecten hiervan is te vinden op Facebook

Ga naar content
Sla hoofdafbeelding over
Zwart-wit foto van een fluitist tijdens een optreden voor een groot publiek

Muziek voor publiek

Opgaan in de mensenmassa tijdens een festival, een intiem optreden in een kleine jazzclub of een klassiek concert in de schouwburg. Van welke muziek je ook houdt, er gaat niets boven het live beleven van muziek. 

Al eeuwenlang brengt muziek mensen samen, overal ter wereld. Samen raken we in vervoering, bewonderen we muzikanten en zingen we mee. Op deze pagina vind je allerlei verhalen rondom muziekbeleving in Nederland, aan de hand van artiesten, muziekstijlen en subculturen.

Lees meer over de ontwikkeling van muziekbeleving door de eeuwen heen

 

Help! Twee dagen Beatlemania

Op 5 juni 1964 staat Schiphol vol met duizenden uitzinnige jongens en meiden. The Beatles zijn in het land! Na een rondvaart door de Amsterdamse grachten, toog de populairste band van de jaren ‘60 naar de veilinghal in het West-Friese Blokker voor twee concerten. De tent is tot de nok gevuld met gillende fans; iedereen danst, zingt en gaat volledig uit zijn dak. Dat The Beatles niet meteen in de smaak vielen in Nederland laat dit beeldverhaal van Beeld & Geluid zien.

Bekijk de beelden bij Beeld & Geluid Opent in nieuw venster

Meerstemmigheid in de Middeleeuwen

Afbeelding van een bladzijde uit het Koorboek van de Leidse Pieterskerk
i
Tijdens katholieke kerkdiensten in de late Middeleeuwen was bijna altijd een koor te horen - een zogenaamd Getijdencollege. Dankzij dit gezang konden kerkgangers het verhaal van de mis nog sterker beleven. Bijzonder aan de koren uit deze periode is dat ze meerstemming zongen uit grote koorboeken, iets wat mogelijk was door de komst van het notenschrift. Veel van deze bijzondere boeken zijn tijdens de Beeldenstorm helaas verloren gegaan, maar van de collectie van de Pieterskerk zijn zes boeken bewaard gebleven. Samen vormen zij Europa’s grootste bij elkaar horende verzameling religieuze, polyfone (meerstemmige) muziek die voor één kerk is geschreven. In digitale vorm zijn deze prachtige boeken te bekijken op de website van Erfgoed Leiden en Omstreken. Blader door de koorboeken Opent in nieuw venster

Brabantse muziekverenigingen: van liederentafel tot dweilorkest

Foto van de Palmpasenoptocht die wordt begeleid door de harmonie
i

Hossen op de carnavalskrakers, gespeeld door dweilorkesten: voor veel Brabanders is het deel van hun identiteit. Deze Brabantse muziektraditie vindt zijn oorsprong in de negentiende eeuw, toen in Noord-Brabant talloze muziekverenigingen werden opgericht. In eerste instantie zijn dit vooral deftige ‘liederentafels’: groepen muziekliefhebbers die hun zangkunsten buiten het kerkkoor willen oefenen. Later, rond het eind van de negentiende eeuw, bloeiden fanfares en harmonieën op in de arbeidersklasse. Tot op de dag van vandaag begeleiden deze fanfares en harmonieën nog allerlei evenementen, zoals de carnavalsoptochten die aan het begin van elk jaar door de Brabantse straten trekken.

Ontdek meer over Brabantse muziek op Brabantserfgoed.nl Opent in nieuw venster

Hiphop en de media: een ongemakkelijke relatie

Foto van rapper Fresku tijdens een optreden
i

Fresku

Miljoenen streams op YouTube en Spotify, top-10 noteringen in de hitlijsten en uitverkochte festivals: hiphop van eigen bodem is de meest beluisterde muziek van het moment. Desondanks is hiphop in de traditionele media behoorlijk onderbelicht. Fresku zong hier al over in zijn hit 'Zo doe je dat' uit 2015: “Voor Hilversum ben je geen talent, nee”. Hiphophits worden weinig gedraaid op de grote radiozenders en áls rappers al bij talkshows mogelijk aanschuiven, is dit vaak ongemakkelijk. Waar dit aan ligt? Beeld & Geluid dook in de archieven om de moeizame relatie tussen hiphop en Hillywood te onderzoeken.

Bekijk het hele verhaal bij Beeld & Geluid Opent in nieuw venster

Wereldsterren op North Sea Jazz Festival

Zwart-wit foto van Fats Domino op het North Sea Jazz Festival in 1980

Van oude jazzgrootheden zoals Miles Davis en Count Basie tot pophelden als Prince: sinds 1976 zijn ieder jaar de wereldsterren van de jazz en soul en aanverwante genres te vinden op North Sea Jazz Festival. In 1980 stonden onder andere Fats Domino en Dizzy Gillespie op het podium. Zwart-wit beelden van hun optreden zijn bewaard gebleven en te zien bij Beeld & Geluid.

Bekijk de beelden bij Beeld & Geluid Opent in nieuw venster

Afscheid van Doe Maar

Zwart-wit foto van het afscheidsconcert van Doe Maar voor een jubelend publiek

In de jaren ‘60 brachten The Beatles de harten van tienermeiden op hol; in de jaren ‘80 had de Nederlandse band Doe Maar deze twijfelachtige eer. Sinds de release van hun eerste hitalbum Skunk werd Doe Maar met de dag populairder. Ernst Jansz, Henny Vrienten en de andere bandleden werden overspoeld met fanmail en tijdens concerten vielen regelmatig meisjes flauw. Uiteindelijk eiste de populariteit zijn tol bij de band en trokken ze er begin 1984 de stekker uit. In april van dat jaar gaf Doe Maar in Den Bosch een laatste concert voor een uitbundig publiek.

Bekijk meer foto’s van Doe Maar bij het Nationaal Archief Opent in nieuw venster

Een primeur op het songfestival

Toen Milly Scott tijdens het Eurovisiesongfestival van 1966 uit de coulissen kwam, was het voor het publiek ‘even wennen’. Met haar Surinaamse roots was Milly namelijk de enige zwarte deelnemer tussen allemaal witte acts. Alsof dat nog niet bijzonder genoeg was, gebruikte Milly ook als eerste artiest een ‘mobiele’ microfoon. Daardoor kon ze dansend en zingend het podium opkomen en weer verlaten.

Ontdek het verhaal van Milly Scott bij Beeld & Geluid Opent in nieuw venster

Tambú: de overlevering van een muzikale traditie

Foto van een groep Antilliaanse mannen en vrouwen die Tambú zingen en dansen

Een feest, een dans, gezang en een instrument: tambú is het allemaal. Toen tot slaaf gemaakten in de 17e eeuw naar Curaçao werden gebracht, namen zij muziek, dans en rituelen mee uit West-Afrika. Hieruit ontstond de muzikale traditie van tambú, waarin het leed en de misstanden op de plantages werden bezongen. Ook na de afschaffing van slavernij bleef tambú bestaan, ondanks alle pogingen van Nederlandse machthebbers om deze muzikale traditie te bestrijden. Dat we tambú tegenwoordig nog kennen is de te danken aan de strijd van generaties Antillianen om hun muziektraditie te erkennen en door te geven, tot huidige generaties in Nederland aan toe. Met succes: inmiddels heeft tambú een plek verworven in de inventaris Immaterieel Erfgoed.

Lees het hele verhaal Ga naar artikel

Seks, drank en de heilige maagd Maria

Foto van een uitsnede van het Gruuthusehandschrift met muzieknotatie en tekst
i

Seks, drank en de liefde: er zijn maar weinig muzikanten die níet over deze thema’s zingen. Niet alleen tegenwoordig, maar ook in de Middeleeuwen was dit al het geval (al wisselden ze toen nog iets meer af met devote liederen over de Heilige Maagd Maria). In de 15e eeuw zong een groep zangers en dichters uit Brugge veelvuldig over deze onderwerpen tijdens allerlei feestelijke gelegenheden. Het handgeschreven boek dat ze gebruikten bij hun optredens - het Gruuthusehandschrift - is wonder boven wonder bewaard gebleven. Bijzonder aan dit handschrift is de unieke muzieknotatie, waardoor niet helemaal duidelijk is welke noot bij welk woord hoort. Hedendaagse uitvoeringen van de liederen uit het Gruuthusehandschrift klinken daardoor allemaal anders!

Lees het hele verhaal Ga naar artikel

Stehgeigers van de salonmuziek

Het Stradiva Sextet met o.a. leider Paul Godwin en pianist Isja Rossican

Bij ‘salonmuziek’ kun je denken aan het beroemde orkest van de Titanic dat maar door bleef spelen terwijl de boot zonk. Dat beeld klopt aardig. Salonmuziek werd een eeuw geleden vooral voor een chic publiek gespeeld als een soort sfeerverhogende achtergrondmuziek waar je rustig doorheen mocht praten. Maar in de jaren veertig - dankzij de populariteit van enkele radioprogramma’s - maakte het genre een heuse revival door. Vanaf de jaren zeventig bereikte salonmuziek meer en meer de gewone huiskamer. De muzikanten die salonmuziek spelen, worden meestal geleid door een zogenaamde Stehgeiger, een violist die met flair het ensemble voorgaat. In de jaren zestig was zo iemand Paul Godwin. In onze tijd is het André Rieu die salonmuziek, juist, salonfähig maakt. Ontdek en download salonmuziek van verschillende componisten op Muziekschatten Opent in nieuw venster

Het Wilhelmus: van straatlied naar volkslied

Afbeelding van een geschilderd portret Willem van Oranje
i

Als je door de stad loopt, hoor je tegenwoordig vooral muziek uit winkels en cafés komen. Vroeger werd het leven in de stad muzikaal omlijst door straatzangers. Op pleinen en markten zongen ze liederen over moord en rampspoed en brachten ze vaderlandse klassiekers en spotliederen ten gehore. Een straatlied dat we in Nederland allemaal kennen is het Wilhelmus. Oorspronkelijk is dit lied geschreven als propagandalied voor Willem van Oranje ten tijde van de Opstand tegen Spanje. Pas veel later, in 1932 wordt het Wilhelmus officieel verkozen tot het Nederlandse volkslied. Zowel de melodie als de tekst van het Wilhelmus veranderde in de afgelopen 450 jaar behoorlijk. Zo lag het tempo in de zestiende eeuw een stuk hoger!

Beluister het Wilhelmus in de Nederlandse Liederenbank Opent in nieuw venster

De Koningin van het Levenslied

Foto van de Zangeres Zonder Naam die aan het zingen is

Geen smartlappenfestival is compleet zonder ‘Mexico’ van de Zangeres zonder Naam luidkeels mee te zingen. Mary Servaes Bey - de echte naam van de Zangeres zonder Naam - stond al vanaf haar 15e op de planken. Pas toen ze 37 was kreeg ze een platencontract en volgde een parade aan hits. Soms gingen deze over gitaarmuziek en romantiek, maar ze kaartte ook maatschappelijke onderwerpen zoals racisme aan en kwam op voor homo-emancipatie. Dit, in combinatie met haar unieke stemgeluid, maakte haar een publiekslieveling in alle lagen van de bevolking. Niet voor niets werd ze ook wel de Koningin van het levenslied genoemd.

Lees het hele verhaal Ga naar artikel