Cookies

Deze website maakt gebruik van cookies voor het optimaliseren van de gebruikservaring.

  • functionele cookies

    Functionele cookies zijn noodzakelijk om de goede werking van deze website te garanderen. 

  • analytische cookies

    Cookies van Google Analytics en Hotjar worden door deze website gebruikt voor het anoniem analyseren van het gebruik van de website. 

  • tracking

    Deze website maakt optioneel gebruik van de zogenaamde Facebookpixel (tracking cookie) om advertenties te plaatsen die voor jou interessant kunnen zijn. Meer informatie over de privacy-aspecten hiervan is te vinden op Facebook

Ga naar content
Nepnieuws

Cuba of Cyprus? Misleidende wereldkaarten

Wat niet veel mensen weten is dat kaarten van tegenwoordig gebaseerd zijn op een kaart uit 1569. Die kaart is bedacht door Gerardus Mercator (1512-1594). Als cartograaf wilde hij zijn kaart geschikt maken voor de zeevaart. Het werd de eerste wereldkaart waarbij de richting van het kompas als een rechte lijn op de kaart was af te lezen. De aarde werd op papier plat getoond, zonder vervorming van bergen en zee. Deze ‘mercatorprojectie’ is de standaard geworden voor vrijwel alle weergaven van de wereld.

Is het Cuba of Cyprus?
Hoe slim bedacht dit ook was, tijdens het drukken van de kaart ging wel eens iets mis… Op het exemplaar van de atlas uit 1606, afkomstig uit de collectie van Universiteit Utrecht, is het eiland Cyprus per ongeluk tweemaal afgedrukt. Eén keer op de juiste plaats bij de beschrijving van het eiland. Maar ook één keer bij de beschrijving van Cuba! Het vermoeden is dat de drukker de verkeerde koperplaat gebruikt heeft bij het afdrukken van de kaart, een proces dat met de hand moest gebeuren. Omdat het mensenwerk was ging het wel eens mis.

Groenland drie keer zo groot
Een ander nadeel van deze kaart van Mercator is dat er naar de Noord- en Zuidpool toe vergrotingen optreden. Groenland is drie keer groter weergegeven dan Australië. En Afrika past wel tweemaal in Rusland! Kortom, een misleidende kaart voor weergave van de omvang van de landen.

Stichter van de kaartenhandel
Tijdens zijn studie aan de universiteit van Leuven verdiepte Mercator zich in het vervaardigen van koperdiepdrukken. Deze kennis kwam goed van pas, toen hij zich later in zijn leven toelegde op de cartografie. Mercator zag zichzelf niet als iemand die zijn brood moest verdienen met de handel van kaarten. Hij maakte de kaarten vooral uit interesse voor de aarde. Toch werden Mercator zijn kaarten, dankzij de handel, een voorbeeld voor latere kaartenmakers uit de Lage Landen. Hiermee is Gerard Mercator zonder twijfel de stichter van de commerciële kaartproductie.